W dniu 20 września 2022 rozpoczął się w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym w Olsztynie montaż długo oczekiwanego urządzenia do radioterapii mózgu w systemie ZAP-X Gyroscopic Radiosurgery. Urządzenie to zostało zainstalowane w specjalnie do tego przystosowanych pomieszczeniach Pracowni Radiochirurgii (ZAP treatment room) z zaprojektowanym zapleczem diagnostyczno-terapeutycznym. Wydarzenie to stanowi początek rozwoju Ośrodka Radiochirurgii Mózgu, Głowy i Szyi Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Olsztynie w ścisłej współpracy z Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Planowane jest przeprowadzenie prospektywnych badań przedklinicznych (badania dozymetryczne) i klinicznych z udziałem chorych, których celem będzie ocena bezpieczeństwa (badania dozymetryczne) i skuteczności radiochirurgii (badania kliniczne) przy użyciu ZAP-X Gyroscopic Radiosurgery:
Kierunki planowanych badań:
- Badanie kliniczne w grupie chorych z przerzutami do mózgu, którego celem będzie ocena bezpieczeństwa i skuteczności radiochirurgii. Ocena bezpieczeństwa będzie polegała na ocenie toksyczności wczesnej (powikłania w ciągu 3 miesięcy) oraz toksyczności późnej (3-12 miesięcy) zawierającej miedzy innymi ocenę funkcji poznawczych pacjenta (dedykowane testy neurokognitywne) jak i jakości życia pacjentów po zabiegach radiochirurgii.
- Badanie kliniczne w grupie chorych na glejaki (WHO: I-IV) jako leczenie wznowy po wyczerpaniu standardowych metod leczenia (zabieg chirurgiczny, radioterapia, chemioterapia) z oceną bezpieczeństwa i skuteczności leczenia z uwzględnieniem swoistych dla glejaków miar oceny skuteczności leczenia takich jak np. odsetek chorych wolnych od progresji klinicznej w okresie pół roku od zabiegu radiochirurgii.
- Badanie kliniczne w grupie chorych na łagodne guzy kąta mostowo-móżdżkowego (głównie nerwiaki n. VIII). Jako leczenie samodzielne lub w przypadku guzów większych > 2 cm średnicy, jako leczenie skojarzone z leczeniem chirurgicznym.
- Badanie kliniczne w grupie chorych na neuralgię nerwu trójdzielnego
- Międzynarodowe wieloośrodkowe badanie kliniczne radiochirurgii funkcjonalnej w grupie ośrodków posiadających system ZAP-X Gyroscopic Radiosurgery w celu oceny skuteczności leczenia wybranych przypadków padaczki lekoopornej u dorosłych i dzieci, parkinsonizmu i innych rzadkich schorzeń neurologicznych, w których istnieją wskazania do miejscowej, precyzyjnej ablacji po wyczerpaniu/nieskuteczności leczenia farmakologicznego i dużym ryzyku/niewykonalności ze względu na lokalizację z mózgowiu zabiegów neurochirurgicznych.
- Badanie kliniczne radiochirurgii jako „boostu” (dodatkowej wysokiej dawki dostarczonej do wybranych miejsc) w skojarzonym leczeniu nowotworów złośliwych głowy i szyi ze szczególnym uwzględnieniem zlokalizowanych wznów miejscowych i wznów węzłowych po radioterapii lub radiochemioterapii.
Zainstalowanie i uruchomienie urządzenia w Collegium Medicum Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie umożliwi rozwinięcie szerokiej międzynarodowej współpracy naukowej i klinicznej z wyżej wymienionymi ośrodkami w USA, Azji i Europie w zakresie schorzeń mózgowia, rdzenia kręgowego oraz schorzeń głowy szyi.
Opracowano na podstawie „Wniosku Budowlanego” USK Olsztyn, dotyczącego tego projektu oraz materiałów, udostępnionych przez Firmę Synektik.